Μειώθηκε ο πληθυσμός της Ελλάδας -Τι δείχνει η ανάλυση-Η νέα εικόνα του πληθυσμού
Την πρόβλεψη ότι η πληθυσμιακή συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού θα συνεχιστούν για τις επόμενες δεκαετίες, διατυπώνει νέα μελέτη του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η ανάλυση με τίτλο «Δημογραφικό και υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σήμερα: δημογραφικές αδράνειες και κοινωνικές προκλήσεις», που υπογράφει η επίκουρη καθηγήτρια Ιφιγένεια Κοκκάλη, αναδεικνύει τις έντονες μεταβολές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια.
500.000 λιγότεροι κάτοικοι από το 2011
Σύμφωνα με τα στοιχεία, από το 2011 έως το 2024 η Ελλάδα έχασε σχεδόν 500.000 άτομα, κυρίως λόγω των αρνητικών φυσικών ισοζυγίων (περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις), αλλά και της μετανάστευσης.
Το 2023 οι γεννήσεις περιορίστηκαν σε 72,3 χιλιάδες, αριθμός που είναι σχεδόν ο μισός σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1951-1970.
Δείκτης γονιμότητας και ατεκνία
Η χώρα μας καταγράφει σήμερα έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση: περίπου 1,3–1,4 παιδιά ανά γυναίκα, αρκετά κάτω από το «όριο αναπαραγωγής» των 2,07.
Παράλληλα, η ατεκνία αυξάνεται: για τις γενιές που γεννήθηκαν γύρω στο 1980, περίπου 1 στους 5 δεν αποκτά παιδιά.
Μια «γηρασμένη» κοινωνία
Το 23% του πληθυσμού βρίσκεται πλέον πάνω από τα 65 έτη, ενώ οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν κατά σχεδόν 1 εκατομμύριο τους ανήλικους έως 14 ετών. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται έτσι στις πιο γερασμένες χώρες της Ευρώπης.
Από την αύξηση στη μείωση
Η μελέτη επισημαίνει ότι η πληθυσμιακή πτώση ξεκίνησε το 2011, καθώς την προηγούμενη εικοσαετία (1991–2010) η μαζική είσοδος αλλοδαπών εργαζομένων (+795.000 άτομα) είχε συγκρατήσει τη γήρανση και είχε αυξήσει τον συνολικό πληθυσμό.
Η οικονομική κρίση ανέτρεψε τις ισορροπίες, με αποτέλεσμα νέες έξοδοι: τόσο αλλοδαπών που είχαν εγκατασταθεί στην Ελλάδα, όσο και Ελλήνων ηλικίας 25–45 ετών που αναζήτησαν εργασία στο εξωτερικό.
Οι αιτίες της «φυγής»
Όπως τονίζεται, οι λόγοι δεν περιορίζονται στην οικονομία. Σχετίζονται με:
την αναζήτηση καλύτερων συνθηκών εργασίας και αντίστοιχων απολαβών,
την έλλειψη αξιοκρατίας,
και την ανάγκη για ανοιχτά, ασφαλή και δυναμικά κοινωνικά περιβάλλοντα.
Παράλληλα, το στεγαστικό πρόβλημα αποτελεί έναν από τους βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για τη δημιουργία οικογένειας.
Το κρίσιμο διακύβευμα
Η καθυστερημένη αποχώρηση των νέων από την οικογενειακή εστία, η άνοδος της ηλικίας γάμου και τεκνοποίησης, αλλά και οι ευρύτερες κοινωνικές συνθήκες οδηγούν σε λιγότερα παιδιά ανά οικογένεια και ενισχύουν την υπογεννητικότητα.
Η μελέτη καταλήγει πως, εάν δεν υπάρξουν στοχευμένες πολιτικές, η πληθυσμιακή μείωση και η γήρανση θα παραμείνουν κυρίαρχες τάσεις για τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
